12 / 10

Kiedy należy podejrzewać u siebie niedobór testosteronu?

Jeśli na pytania od pierwszego do siódmego lub trzy inne odpowiesz TAK, możesz podejrzewać u siebie niedobór testosteronu. Pozytywny wynik testu jest wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki endokrynologicznej i wykonania kompletu badań laboratoryjnych.

Badania powinny być wykonywane rano, na czczo. Wykaz badań, które należy wykonać znajduje się pod LINIKIEM,

Rozpoznanie niedoboru testosteronu opiera się na

  1. Stwierdzeniu objawów przedmiotowych i podmiotowych niedoboru androgenów
  2. Stwierdzenia obniżonego stężenia testosteronu w surowicy krwi (wiarygodna ocena powinna opierać się na dwóch niezależnych pobraniach krwi). Poziom testosteronu świadczący o niedoborze to poniżej 350ng/dl (wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa Urologicznego 2018), według polskich wytycznych niedobór rozpoznaje się poniżej 270ng/dl.

Każdy pacjent u których planowane jest włączenie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)  powinien zostać poddany kompleksowej ocenie stanu zdrowia, należy także wykluczyć przeciwwskazania do terapii hormonalnej.  Po zakwalifikowaniu pacjenta do hormonalnej terapii zastępczej pacjentowi zaleca się otrzymywanie leków w formie iniekcji domięśniowych, podskórnych, plastrów, żelów czy tabletek. W trakcie terapii możliwa jest zmiana formy podawania leków.

Przed włączeniem TRT warto jest zawsze spróbować naturalnych metod zwiększenia testosteronu, gdyż ten ma często wiele przyczyn związanych z naszym stylem życia. Należy zadbać o:

  • Prawidłową długość i jakość snu
  • Właściwą aktywność fizyczną- zwłaszcza trening siłowy
  • Zbilansowana dieta opierająca się na odpowiedniej podaży kalorii, doborze mikro- i maroskładników w oparciu o nieprzetworzone produkty
  • Zadbanie o higienę pracy, unikanie stresów i nadmiernej ilości pracy
  • Dobór odpowiednich suplementów diety
  • Wykrycie i wyrównanie niedoborów i/lub chorób współistniejących, które mogą być przyczyną niedoboru testosteronu

Przeciwwskazania bezwzględnej do hormonalnej terapii zastępczej testosteronem

  • Rak piersi
  • Rak jelita
  • Rak jądra, rak prostaty
  • Czerniak
  • Choroba zakrzepowo- zatorowa, przebyte epizody zatorowości płucnej, zaburzenia krzepnięcia

Choroby takie jak niewydolność serca, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze lub inne przewlekłe choroby wymagają dodatkowo konsultacji specjalistycznej. Wyżej wymienione choroby nie są bezwzględnymi przeciwwskazaniami do włączenia terapii hormonalnej o ile przewidywane zyski przewyższą ryzyko związane z terapią. Tego typu pacjenci wymagają też częstszych kontroli lekarskich zarówno pod kątem hormonalnym jak i kontroli choroby podstawowej.

Mężczyznom, którzy w ciągu najbliższego roku planują mieć potomstwo nie zalecam terapii testosteronem, ale alternatywne metody farmakologicznego zwiększenia testosteronu.

Możliwe skutki uboczne terapii zastępczej testosteronem

  • retencja wody
  • zmiany w nastroju
  • trądzik
  • nadmierne wypadanie włosów
  • obniżenie płodności
  • zespół bezdechu sennego
  • odchylenia w badaniach laboratoryjnych; zwiększenie stężenia hemoglobiny i hematokrytu, zaburzenia lipidogramu, zwiększenie wykładników uszkodzenia wątroby (rzadkie)

Wizyty kontrolne

Po włączeniu hormonalnej terapii zastępczej  konieczne są częstsze kontrole, zwłaszcza na początku. Pierwsze kontrolne badania krwi wskazane są po 3 tygodniach (estrogen, prolaktyna, testosteron) lub wcześniej w przypadku nadmiernej retencji wody, złego samopoczucia i nastroju lub zaburzeń libido. Kolejne kontrole powinny odbywać się co ok 6-8 tygodni lub częściej w razie zgłaszania działań niepożądanych.  U większości mężczyzn w trakcie HTZ obserwuje się podwyższenie poziomu estradiolu, który powoduje zaburzenia nastroju i nadmierną retencję wody – w takim przypadku najczęściej konieczne jest włączenie inhibitora aromatazy na stałe lub doraźnie. Podobna sytuacja może wystąpić w przypadku prolaktyny, której stężenie w osoczu czasem rośnie i również podlega kontroli.

Badanie morfologii, AST, ALT, lipidogram, glukoza są konieczne raz na 3 miesiące jeśli poprzednie badania były prawidłowe.
Kontrolne badanie PSA oraz tarczycy konieczne są raz w roku jeśli poprzednie badania były prawidłowe.

Przez jaki okres można przyjmować HTZ ?

Niedobór testosteronu (hipogonadyzm) jest jednostką chorobową, która wymaga leczenia ze wskazań lekarskich, ponieważ udowodniono, że mężczyźni z niskim poziomem testosteronu są bardziej narażeni na choroby takie jak;

  • zawał serca
  • udar mózgu
  • miażdżyca
  • otyłość
  • depresja
  • bezsenność
  • hipercholesterolemia
  • nadciśnienie tętnicze

W związku z czym terapia hormonalna – oprócz wyrównania niedoborów hormonów przyczynia się do zmniejszenia ryzyka chorób sercowo- naczyniowych oraz cywilizacyjnych.

Terapia testosteronem nie poprawia funkcji przysadki i jąder, a po jej zakończeniu nie należy się spodziewać poprawy profilu hormonalnego. Dlatego też uważa się, że prawidłowo prowadzenia terapia jest opcją na całe życie bez ryzyka istotnych powikłań, co więcej – przyczynia się do wydłużenia średniej długości życia i zmniejszenia ryzyka powstania wyżej wymienionych chorób

Jeśli podejrzewasz u siebie niedobór u siebie niedobór testosteronu zalecam oznaczyć badania LINK . W celu interpretacji oraz omówienia możliwości dalszego leczenia zapraszam do działu KONTAKT