Umów wizytę
02 / 10

Podkręć produkcję kolagenu

Każdy z nas chciałby jak najdłużej cieszyć się młodym wyglądem, nienaganną cerą oraz zdrowymi, sprawnymi kośćmi i stawami. Ich głównym budulcem jest kolagen, czyli białko tkanki łącznej. Jednak z wiekiem dochodzi do degradacji struktury kolagenu co powoduje zmniejszenie jędrności i nawilżenia skóry czy zwyrodnienia stawów i kości. Kilka słów o tym jak zatrzymać degradację kolagenu i co więcej- podkręcić jego produkcją przez nasz organizm.

Kolagen

Wśród wszystkich dostępnych preparatów największe korzyści wykazano w przypadku spożywania hydrolizatu kolagenu, który jest otrzymywany z tkanek wieprzowych poddanych obróbce chemicznej. Część z Was pewnie powie, że preparaty kolagenu są nieskuteczne, jak to możliwe, że białko nie jest degradowane do prostych aminokwasów w trakcie trawienia i w dodatku jest na tyle inteligentne, żeby docelowo trafiać do chrząstki. Udowodniono jednak, że hydrolizat kolagenu przechodzi przez śluzówkę jelita cienkiego w postaci cząsteczki białka, które nie jest poddawane rozkładowi enzymatycznemu i następnie docelowo kumuluje się w chrząstkach, co więcej- pobudza tkankę do produkcji kolagenu II typu (główne białko chrząstki stawowej) i proteoglikanów w macierzy pozakomórkowej (1).

Na podstawie przeprowadzonych badań naukowcy dowiedli, że suplementacja 7-10g hydrolizatu białka dziennie u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów powodowała poprawę funkcjonalności stawów w zakresie redukcji bólu, konieczności przyjmowania leków przeciwbólowych, co więcej- odnotowano zwiększenie siły kończyn dolnych (2). Wykazano, że suplementacja nawet mniejszych dawek hydrolizatu kolagenu (2.5 g lub 5.0 dziennie) ma znaczący wpływ na poprawę elastyczności przez syntezę kolagenu w kontekście jakości skóry. Zbadano 69 kobiet w wieku 35-55 lat, którym przez okres 8 tygodni podawano hydrolizat kolagenu Pod koniec badania wykazano zwiększoną elastyczność skóry. Zaobserwowano również poprawę nawilżenia skóry. Z kolei w grupie starszych kobiet wykazano istotne zwiększenie elastyczności już po 4 tygodniach obserwacji (3,4).

Najistotniejszymi badaniami z naszego punktu widzenia są jednak takie, które prowadzi się na zdrowych sportowcach. W jednym z nich 100 sportowcom z bólami stawów podawano 10g hydrolizatu kolagenu dziennie przez 12 tygodni. 78% z nich zauważyło poprawę w zakresie parametrów takich jak: zmniejszenie bólu w trakcie chodzenia, wchodzenia po schodach, podnoszenia przedmiotów (5).  W innym badaniu na sportowcach którym suplementowano identyczną dawkę hydrolizatu kolagenu po 24 tygodnia podawania osiągnięto istotne statystycznie zmniejszenie natężenia bólu stawów w trakcie chodzenia, stania, odpoczynku, podnoszenia przedmiotów oraz dźwigania ciężarów (6).

Hydrolizat kolagenu można pozyskiwać przyjmując specjalistyczne preparaty lub wykorzystując w codziennej diecie produktu zawierające żelatynę, co jest zdecydowanie dobrą wiadomość dla amatorów wszelkiego rodzaju galaretek.

Witamina A

Witamin A (retinol) i jej pochodne (np.tretynoina) są substancjami, które nie mogą być zsyntetyzowane w naszym organizmie i muszą być dostarczone z zewnątrz. Mają silne działanie antyoksydacyjne m.in. poprzez stymulację produkcji kolagenu i zmniejszenie ekspresji kolagenazy MMP 1. Retinol jest jedną z najczęściej używanych substancji w kosmetologii i medycynie estetycznej i w porównaniu z tretynoiną (używaną np. w leczeniu trądziku) powoduje mniejsze podrażnienie skóry (7,8). Jej suplementacja doustna nie wpływa istotnie na zwiększoną produkcję kolagenu wchodzącą w skład układu kostno- mięśniowego, jednak stosowana zewnętrznie wpływa dobroczynnie na naszą skórą Zewnętrznie można podawać ją w formie kremu, serum, peelingów. Te ostatnie mają najsilniejsze działanie keratolityczne oraz stymulujące.

Witamina C

Wykorzystanie witaminy C jest kontrowersyjne ze względu na sprzeczne wyniki badań. Część badań w których zbadano przyjmowanie preparatów kolagenów wskazuje, ze sama witamina mogłaby  wpływać korzystnie na pracę więzadeł (9). Z kolei inne badania wskazują, że suplementacja nie przeciwdziała chorobie zwyrodnieniowej stawów (10). Z pewnością witamina C będzie korzystna dla osób dbających o cerę. Podawana zewnętrznie jest niezwykle skuteczna w terapiach z zakresu antiaging, ponieważ pozwala na zwiększenie syntezy kolagenu w skórze we wszystkich grupach wiekowych (11).

Osocze bogatopłytkowe

W ostatnich latach coraz częściej mówi się o zaletach medycyny regeneracyjnej, również w zakresie medycyny sportowej, w tym kulturystyki i fitnessu. Na pewno wiele osób kojarzy zabieg tzw. ,,wampirzego liftingu”. Jest to ostrzykiwania twarzy (forma mezoterapii iniekcyjnej) z użyciem osocza bogatopłytkowego pozyskanego w drodze odwirowania krwi pobranej od danej osoby. Jest to jeden z najbardziej popularnych zabiegów w medycynie estetycznej, gdyż pozwala na poprawę nawilżenia i zwiększenia gęstości skóry właśnie między innymi przez pobudzenie naszej skóry do produkcji kolagenu. Nie każdy jednak wie, że osocze bogatopłytkowe podawane w formie iniekcji dostawowej poprawia jakości płynu stawowego i chrząstki stawowej, jednak należy pamiętać, że na efekty zabiegów należy poczekać kilka (minimum 3-4 tygodnie) a sam zabieg warto powtórzyć  3-5 razy. Co ciekawe osocze w tym przypadku działa nie tylko w mechanizmie zwiększenia syntezy kolagenu, ale także spowalnia apoptozę chondrocytów i pobudza regenrację tkanki poprzez wytwarzanie różnych czynników wzrostu, które powodują dobudowanie się nowych komórek do tkanek stawowych.

Regenracja

Nie należy również zapominać o odpowiedniej regeneracji, gdyż wykazano, że przerwy pomiędzy okresami stymulacji mechanicznej pozwalają na zwiększenie  ekspresję kolagenu w ścięgnach (potwierdzona ekspresja mRNA  kolagenu typu I mRNA i prokolagenu) w porównaniu do ciągłej stymulacji bez fazy odpoczynku (12).

Bibliografia

  1. Ng KW, Saliman JD, Tan K, Statman LY, et al. Collagen hydrolysate increases the mechanical properties and type II collagen synthesis of tissue engineered articular cartilage. Paper presented at: 51st Annual Meeting of the Orthopedic Research  Society; February 2005, Washington, DC
  2. Clark KL, Sebastianelli W, Flechsenhar KR, Aukermann DF, Meza F, Millard RL, Deitch JR, Sherbondy PS, Albert A. 24-Week study on the use of collagen hydrolysate as a dietary supplement in athletes with activity-related joint pain. Current Medical Research and Opinion. VOl. 24, NO. 5, 2008, 1485–1496
  3. Proksch E1, Segger D, Degwert J, Schunck M, Zague V, Oesser S. Oral supplementation of specific collagen peptides has beneficial effects on human skin physiology: a double-blind, placebo-controlled study. Skin Pharmacol Physiol. 2014;27(1):47-55
  4. Asserin J1, Lati E2, Shioya T3, Prawitt J4. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. J Cosmet Dermatol. 2015 Dec;14(4):291-301.
  5. Flechsenhar K, Alf D. Ergebnisse einer Anwendungsbeobachtung zu Kollagen-Hydrolysat CH-Alpha. Orthopaedische Praxis 2005;9:486-94
  6. Clark KL, Sebastianelli W, Flechsenhar KR, Aukermann DF, Meza F, Millard RL, Deitch JR, Sherbondy PS, Albert A. 24-Week study on the use of collagen hydrolysate as a dietary supplement in athletes with activity-related joint pain. Current Medical Research and Opinion. VOl. 24, NO. 5, 2008, 1485–1496
  7. Kafi R, Kwak HS, Schumacher WE, Cho S, Hanft VN, Hamilton TA, et al. Improvement of naturally aged skin with vitamin A (retinol). Arch Dermatol 2007; 143:606-12;
  8. Varani J, Warner RL, Gharaee-Kermani M, Phan SH, Kang S, Chung JH, et al. Vitamin A antagonizes decreased cell growth and elevated collagen-degrading matrix metalloproteinases and stimulates collagen accumulation in naturally aged human skin. J Invest Dermatol 2000; 114:480-6;
  9. Levine M, Violet P-C. Breaking down, starting up: can a vitamin C–enriched gelatin supplement before exercise increase collagen synthesis? The American Journal of Clinical Nutrition. 2017;105(1):5-7.
  10. Peregoy J1, Wilder FV. The effects of vitamin C supplementation on incident and progressive knee osteoarthritis: a longitudinal study. Public Health Nutr. 2011 Apr;14(4):709-15.
  11. Crisan D, Roman I, Crisan M, Scharffetter-Kochanek K, Badea R. The role of vitamin C in pushing back the boundaries of skin aging: an ultrasonographic approach. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology. 2015;8:463-470.
  12. Huisman E, Lu A, McCormack RG, Scott A. Enhanced collagen type I synthesis by human tenocytes subjected to periodic in vitro mechanical stimulation. BMC Musculoskeletal Disorders. 2014;15: